Προ δύο ετών ακριβώς –στις 3 Φεβρουαρίου 2009– εκδόθηκε η πλέον πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για την οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και υφαλοκρηπίδας....
....συγκεκριμένα μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας. Όλα τα σχετικά έγγραφα είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο του ΔΔΧ (http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p1=3&p2=3&code=ru&case=132&k=95).
....συγκεκριμένα μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας. Όλα τα σχετικά έγγραφα είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο του ΔΔΧ (http://www.icj-cij.org/docket/index.php?p1=3&p2=3&code=ru&case=132&k=95).
Στην απόφαση περιγράφεται η μεθοδολογία της οριοθέτησης, η οποία περιλαμβάνει δύο στάδια, αρχίζοντας με την κατασκευή μιας μέσης γραμμής ίσης απόστασης από τα καταλληλότερα «σημεία βάσης» των δύο ακτών, με έμφαση στις προεξοχές τους. Το δεύτερο στάδιο είναι η προσαρμογή της προσωρινής γραμμής για την επίτευξη ενός δίκαιου* αποτελέσματος.
Στα επίδικα ζητήματα περιλαμβανόταν η επίδραση του νησιού των Φιδιών (Serpents’ Island) το οποίο βρίσκεται περί τα 20 ναυτικά μίλια ανατολικά από τις εκβολές του Δούναβη, με μήκος ακτών 2.000m και έκταση 0,17km². Η περίληψη της απόφασης (σελ. 16) αναφέρει σχετικά:
«Το Νησί των Φιδιών επιβάλλει ιδιαίτερη προσοχή .....στον προσδιορισμό της προσωρινής γραμμής ίσης απόστασης. Σε σχέση με την επιλογή σημείων βάσης, το Δικαστήριο παρατηρεί πως έχουν υπάρξει περιστάσεις όπου παράκτια νησιά έχουν θεωρηθεί τμήμα της ακτής ενός Κράτους, ιδιαίτερα όταν μια ακτή αποτελείται από μια συστάδα νησιών παρυφής [fringe islands]. […] Ωστόσο, το Νησί των Φιδιών, καθώς βρίσκεται μονάχο και περί τα 20 ναυτικά μίλια μακριά από την ηπειρωτική χώρα, δεν είναι ένα από μια συστάδα νησιών παρυφής που αποτελούν “την ακτή” της Ουκρανίας.
Ο υπολογισμός του Νησιού των Φιδιών ως συναφές τμήμα της ακτής θα ισοδυναμούσε με τη μεταμόσχευση ενός εξωγενούς στοιχείου στην ακτογραμμή της Ουκρανίας. Το επακόλουθο θα ήταν μια δικαστική ανάπλαση της γεωγραφίας, την οποία ούτε ο νόμος ούτε η πρακτική της θαλάσσιας οριοθέτησης εξουσιοδοτούν. Το Δικαστήριο είναι συνεπώς της άποψης πως το Νησί των Φιδιών δεν μπορεί να εκληφθεί πως αποτελεί τμήμα της διαμόρφωσης ακτών της Ουκρανίας. [...]
Για τον λόγο αυτόν, το Δικαστήριο θεωρεί ανάρμοστο να επιλέξει οποιαδήποτε σημεία βάσης στο Νησί των Φιδιών για την κατασκευή της προσωρινής γραμμής ίσης απόστασης μεταξύ των ακτών της Ρουμανίας και Ουκρανίας.»
Αυτό σημαίνει πως το νησί των Φιδιών ΑΓΝΟΗΘΗΚΕ στην κατασκευή της προσωρινής γραμμής ίσης απόστασης. Στο δεύτερο στάδιο, το ΔΔΧ έκρινε πως «...η παρουσία του Νησιού των Φιδιών δεν υπαγορεύει μια προσαρμογή της προσωρινής γραμμής ίσης απόστασης.
Εν όψη των παραπάνω το Δικαστήριο δεν χρειάζεται να εξετάσει κατά πόσο το Νησί των Φιδιών υπόκειται στις παραγράφους 2 ή 3 του Άρθρου 121 της UNCLOS [Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας] ούτε τη συνάφειά τους στην υπόθεση αυτή.»
Υπενθυμίζεται πως κατά την παράγραφο 2 του Άρθρου 121 τα χωρικά ύδατα, η συνορεύουσα ζώνη, η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα ενός νησιού καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις της UNCLOS που εφαρμόζονται για τις ηπειρωτικές περιοχές. Κατά την παράγραφο 3 οι βράχοι, που δεν μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη διαβίωση ή δική τους οικονομική ζωή, δεν έχουν AOZ ή υφαλοκρηπίδα. Η διάκριση μεταξύ «νησιού» (παρ. 2) και «βράχου» (παρ. 3) ήταν ΑΔΙΑΦΟΡΗ για την απόφαση του ΔΔΧ!
Το σχετικό εδάφιο καταλήγει έτσι:
«Το Δικαστήριο θυμάται επίσης πως μια χωρική θάλασσα 12 ναυτικών μιλίων αποδόθηκε στο Νησί των Φιδιών συμφώνως προς συμφωνίες μεταξύ των Μερών. Συμπεραίνει πως, στο πλαίσιο της παρούσας υπόθεσης, το Νησί των Φιδιών δεν θα πρέπει να έχει καμία συνέπεια επί της οριοθέτησης στην υπόθεση αυτή, άλλη από αυτή που απορρέει από τον ρόλο του τόξου των 12 ναυτικών μιλίων της χωρικής του θάλασσας.»
Τα προηγούμενα δεν αποτελούν απόψεις, αλλά ΑΠΟΦΑΣΗ του ΔΔΧ για την ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων της UNCLOS στην οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Η απόφαση αυτή μάλιστα είναι όμοια με προγενέστερες, σχηματίζοντας το σχετικό νομικό προηγούμενο, όπως περιγράφεται σε άρθρο στο τεύχος Φεβρουαρίου του περιοδικού «Ελληνική Άμυνα & Τεχνολογία» που κυκλοφορεί την Παρασκευή 4 του μηνός.
Βεβαίως, είναι δικαίωμα του καθενός να αδιαφορεί για την UNCLOS και τις αποφάσεις του ΔΔΧ. Η στρατηγική της στρουθοκαμήλου είναι εξαιρετικά δημοφιλής, ευχάριστη και καθησυχαστική...
(*) Έτσι αποδίδεται ο όρος “equitable” στο ελληνικό κείμενο του νόμου 2321/1995 (ΦΕΚ 136/Α/23-06-1995) με τον οποίο κυρώθηκε η UNCLOS.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου