Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Ξυπνήστε τους μας οδηγούν στα «βράχια»…

Ο Βίκτωρ Νιεντερχόφερ είχε γράψει κάποτε ότι δεν διαβάζει βιβλία για το χρηματιστήριο εκτός αν αυτά έχουν κυκλοφορήσει τουλάχιστον πριν εκατό χρόνια.
 
Βέβαια ο Νιεντεχόφερ δεν είναι το υπόδειγμα της στήλης για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με το χρηματιστήριο. Έχει χρεοκοπήσει και δημιουργήσει εκ του μηδενός περιουσία περί τις 4-5 φορές, κυρίως ποντάροντας στις διακυμάνσεις των νομισμάτων. Κατά τα λεγόμενά του έχει διαλύσει την προσωπική του ζωή εξαιτίας της μονομανίας που μονοπωλεί την καθημερινότητα των βραχυπρόθεσμων εντατικά συναλλασσομένων. .....
Η στήλη θεωρεί την ήπια ενασχόληση με τις αγορές στα πλαίσια μιας προσπάθειας κατανόησης των μηχανισμών της ανθρώπινης φύσης και των μηχανισμών που κάνουν τον κόσμο να κινείται. Τώρα, αν απ’ όλα αυτά κάθε 5-10 χρόνια καταφέρνει κάποιος να προσπορίζει και ένα «χαρτζιλίκι» της τάξεως τουλάχιστον μιας φοράς αυτών που θα προσπορίσει από την εργασία του, τόσο το καλύτερο.
 
Για τη στήλη ισχύει το Κοσταλανικόν: πλούσιος είναι αυτός που ένα βροχερό πρωινό έχει την ευχέρεια να γυρίσει πλευρό και να συνεχίσει να κοιμάται, γιατί αυτό επιθυμεί να κάνει. Όποιος το κάνει κάθε μέρα όμως για μήνες ή χρόνια μάλλον βρίσκεται ένα βήμα πριν να πέσει στα «ναρκωτικά»...
 
Το να μην διαβάζει κάποιος βιβλία για το χρηματιστήριο, αν αυτά δεν έχουν γραφεί ένα αιώνα πριν, είναι ό,τι πιο σοφό έχει συμπεράνει ο Νιεντερχόφερ στην πολυκύμαντη ζωή. (Παρεμπιπτόντως το βιβλίο του The Education of a Speculator που είχα διαβάσει προ δεκαετίας και βάλε είναι εξαιρετικό). Κατ’ αρχήν η φράση μοιάζει με κενή περιεχομένου και οξύμωρη.
 
Την θυμήθηκα όμως προχθές που διάβαζα το τελευταίο άρθρο του Φρανσουά Σικάρ, εκ των ιδιοκτητών του Τόκβιλ Φαντ που τοποθέτησαν όλα τα διαθέσιμα  στο χρυσό στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας.

Ο Σικάρ, που είναι υπέργηρος τώρα, έγραφε για το κλίμα στις αγορές κατά τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 μετά τη δεκαετία του ’70, με την ύφεση, τον πληθωρισμό και τις δυο πετρελαϊκές κρίσεις που οδήγησαν την τιμή του πετρελαίου πάνω από τα τριάντα δολάρια.
 
Όλες οι αναλύσεις τότε και κατά συνέπεια και τα βιβλία που κυκλοφορούσαν ανέλυαν πως η ασφαλέστερη επένδυση για το μέλλον είναι το πετρέλαιο καθώς προέβλεπαν ότι θα συνεχίσει να ανεβαίνει για δεκαετίες. Επιχειρήματα υπήρχαν πολλά και τότε μεταξύ των οποίων η άνοδος του βιοτικού επιπέδου των αναπτυσσόμενων χωρών, η πρόβλεψη στο μέλλον ότι κάθε οικογένεια της Δύσης θα έχει περισσότερα από ένα αυτοκίνητα κλπ κλπ.
 
Λοιπόν το πετρέλαιο από το ’80 και μετά έπεφτε για 20 συναπτά έτη και νομίζω ότι σε πραγματικές τιμές ακόμη υπολείπεται των 30 δολαρίων το βαρέλι της εποχής εκείνης.
 
Αυτό που έγινε μετά, ήταν αφενός μεν ότι η αύξηση της τιμής οδήγησε σε περισσότερες επενδύσεις στην εξερεύνηση νέων κοιτασμάτων και εξόρυξη πετρελαίου. Στη βελτίωση της τεχνολογίας στη Δύση έτσι ώστε να παράγεται το ίδιο έργο με λιγότερα καύσιμα. Στην αυτοκινητοβιομηχανία π.χ. που μπορεί να συγκρίνει ευκολότερα ο μέσος καταναλωτής έχουν επέλθει θεαματικές βελτιώσεις.
 
Η βιομηχανία των οικονομικών αναλυτών δουλεύει προεκτείνοντας το χθες στο αύριο. Η εκδοτική βιομηχανία κερδίζει θωπεύοντας τις φοβίες του συρμού σε εκάστοτε χρονική συγκυρία. Αποτελούν χρήσιμο στοιχείο παρακολούθησης, αλλά όχι τυφλής ακολουθίας. Ισα-ίσα είναι χρήσιμες ενίοτε για να πράττει κάποιος  το αντίθετο.
Με αυτή την έννοια, τα χρηματιστηριακά βιβλία που έχουν γραφτεί πριν από δεκαετίες μας βοηθούν να καταλάβουμε τις παγίδες που κρύβει ο συρμός της κάθε εποχής. Είναι πιο χρήσιμα από μπεστ σέλερ σαν αυτό που μου έστειλε χθες η Αμαζον σαν πρόταση και τιτλοφορείται "The Peak Oil and the Second Great Depression 2010-2030...".
 
Παραλειπόμενα
 
Αγορά: Οι διεθνείς αγορές συνεχίζουν να σηκώνουν τον πήχη. Αυτό μάλλον ενισχύει το σενάριο του διορθωτικού Οκτώβρη. Δεν περιμένουμε κατάρρευση όμως ούτε εδώ ούτε έξω... Ίσως μόνο μια ευκαιρία να ανεβάσουμε την έκθεση σε μετοχές πάνω από 40% που την είχαμε μειώσει από 20% Οκτώβριο 2009, Ιανουάριο 2010, Απρίλιο 2010, στο θεωρητικό χαρτοφυλάκιο που κάνουμε ασκήσεις επί χάρτου.
 
Η ιστορία με το fast track είναι θετική και ίσως οδηγήσει στο ξεμπλοκάρισμα των μεγάλων έργων υποδομής που θα δώσουν ώθηση και θα πάρει η μηχανή μπροστά.
 
Το 2011 η ελληνική αγορά είναι πιθανό να υπεραποδώσει των ξένων αγορών όπως υποαπέδωσε το 2010.
 
Πολιτική:  Η κυβέρνηση θυμίζει θίασο ποικιλιών ορχούμενο όπως θάλεγε και ο Αλεξανδρινός. Η αντιπολίτευση μοιάζει χειρότερη. Υπόσχεται τα πάντα με μόνο στόχο να της περιέλθει η κουτάλα στα χέρια. Ότι έκανε και η νυν κυβέρνηση όταν ήταν αντιπολίτευση.
 
Δυστυχώς η μόνη σταθερή που εγγυάται ότι το καράβι δεν θα πέσει στα βράχια είναι το μνημόνιο της τρόικας. Μας υποχρεώνει να κάνουμε το 30% αυτών που έπρεπε να έχουμε κάνει από μόνοι μας εδώ και χρόνια, με την απειλή των δόσεων με τις οποίες θα πληρώνουμε συντάξεις και τη λειτουργία των σχολείων.  Πόσο πιο χαμηλά θα πέσουμε ακόμη πριν ξυπνήσουμε;
 
Τα περί της διεθνούς συνωμοσίας  που μας έστησε τη χρεοκοπία για να μας εκμεταλλευτεί μου θυμίζουν τη ρήση της καθεστηκυίας τάξης του γένους την εποχή που επέλεξε το μέλλον με βάση το «Καλύτερα φέσι τούρκικο, παρά τιάρα παπική...». Τότε ήταν ο Πάπας τώρα είναι η τρόικα...
 
capital

Δεν υπάρχουν σχόλια: