Παραλογισμοί αξίας 19,4 δισ. στις ΔΕΚΟ

Το κόστος για μισθούς ξεπερνά τον τζίρο
Οι συνολικές υποχρεώσεις είναι μεγαλύτερες από το έλλειμμα της Ελλάδας

Του Λεωνιδα Στεργιου
Φανταστείτε επιχειρήσεις με μηδενικό τζίρο που βγάζουν... κέρδη και άλλες με τεράστιο κύκλο εργασιών να έχουν ζημίες και χρέη όσο το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας. Προσθέστε επιχειρήσεις με μεγαλύτερο κόστος μισθοδοσίας από ό,τι κύκλο εργασιών και κέρδη. Ολοκληρώστε την εικόνα με ένα κρατικό ταμείο που πληρώνει τα ελλείμματα.
Η περιγραφή αυτή αφορά τις ελληνικές ΔΕΚΟ, όπου συναντά κάποιος....
ό,τι πιο παράλογο με βάση την οικονομική και επιχειρηματική σκέψη, προκαλώντας πονοκέφαλο στην κυβέρνηση και την τρόικα, διότι αποτελούν δημοσιονομικό κίνδυνο. Μέσα σε αυτή την κατάσταση εξουδετερώνονται τα έσοδα που προσφέρουν στα δημόσια ταμεία ορισμένες ΔΕΚΟ, αλλά και το κοινωνικό έργο που επιτελούν. Παράλληλα, κρύβονται πίσω από μισθολογικά ρετιρέ, αρκετοί εργαζόμενοι σε δημόσιες επιχειρήσεις χωρίς ζημίες με μέσες ονομαστικές μηνιαίες αποδοχές 900 ευρώ. Και αυτό, όταν ο μέσος μεικτός μισθός στις ΔΕΚΟ ανέρχεται στα 3.000 ευρώ. Οι μέσοι όροι δεν αποκαλύπτουν όλη την πραγματική κατάσταση. Διότι υπάρχουν κερδοφόρες ΔΕΚΟ με μικρούς μισθούς και άλλες με τζίρο μόλις... 750 ευρώ που κατορθώνουν να πληρώνουν συνολικούς μισθούς ύψους 2,7 εκατ. ευρώ! Φυσικά μέσω της κρατικής επιχορήγησης. Υπάρχουν και υπερχρεωμένες ΔΕΚΟ με ζημίες και με μισθούς ρετιρέ, αφού κατά μέσο όρο οι μεικτές μηνιαίες αποδοχές ξεπερνούν τα 4.500 ευρώ.
Η αναποτελεσματική οικονομική διαχείριση των ΔΕΚΟ εδώ και δεκαετίες έχει οδηγήσει σήμερα τα συνολικά χρέη τους να ξεπερνούν το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδος, το οποίο σύμφωνα με την τρόικα θα φτάσει φέτος τα 18,5 δισ. ευρώ. Για να συνεχίσουν να λειτουργούν θα πρέπει να δανειστούν πάνω από 1,6 δισ. ευρώ φέτος και να πάρουν κρατικές επιχορηγήσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ. Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, αφού σε 37 ΔΕΚΟ ο τζίρος διαμορφώθηκε πέρσι σε περίπου 0,8 δισ. ευρώ, οι ζημίες σε περίπου 1 δισ. ευρώ και το κόστος μισθοδοσίας για περίπου 20.500 εργαζόμενους σε περίπου 0,8 δισ. ευρώ. Τα χρέη ανήλθαν το 2009 σε 19,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα μισά προέρχονται από τον ΟΣΕ. Πρόκειται για τις συνολικές μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις που περιλαμβάνουν δάνεια και οφειλές προς ασφαλιστικά Ταμεία, προμηθευτές κ.λπ. Ωστόσο, δεν είναι μικρά τα ποσά που καταγράφουν την ίδια στιγμή οι ΔΕΚΟ στους ισολογισμούς τους από απαιτήσεις που έχουν από το ελληνικό Δημόσιο και από πελάτες.
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την ανάλυση 37 ενοποιημένων λογιστικών καταστάσεων ΔΕΚΟ (όμιλοι) για το 2009. Διευκρινίζεται ότι σε αυτές περιλαμβάνονται τα στοιχεία και ακόμη επτά μεγάλων ΔΕΚΟ που είναι θυγατρικές τους. Για παράδειγμα, ΗΣΑΠ, ΗΛΠΑΠ, ΕΘΕΛ ανήκουν στον ΟΑΣΑ. Επίσης, ΓΕΟΣΕ, ΕΔΙΣΥ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανήκουν στον ΟΣΕ, και η ΜΒΗ στην ΕΑΣ. Στον παρατιθέμενο πίνακα περιλαμβάνονται και αυτές οι επτά ΔΕΚΟ, καθώς αποτελούν μεγάλες δημόσιες επιχειρήσεις.
Σήμερα λειτουργούν 52 ΔΕΚΟ για τις οποίες το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι οι συνολικές ζημίες θα φτάσουν τα 1,6 δισ. ευρώ που θα καλυφθούν με ισόποσο κρατικό δανεισμό και κρατικές επιχορηγήσεις. Ωστόσο, σε μια πρόσφατη διευκρινιστική εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας αναφέρονται ενδεικτικά σαν ΔΕΚΟ, μεταξύ άλλων, Τράπεζα της Ελλάδος (ανεξάρτητη αρχή), Εμπορική Τράπεζα και Εθνική Τράπεζα, όπου η συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου είναι σχεδόν μηδενική.
Το υπουργείο Οικονομικών εκτιμά ότι για τις 52 ΔΕΚΟ ο δημοσιονομικός δανεισμός φέτος θα φτάσει στο 0,64% του ΑΕΠ και ο ακαθάριστος δανεισμός (δηλαδή μαζί με τα χρεολύσια) στο 1,09% του ΑΕΠ, δηλαδή σε 2,7 δισ. ευρώ. Πέρσι, το αντίστοιχο μέγεθος ήταν μικρότερο κατά 1 δισ. ευρώ.
Το υπ. Οικονομικών αποδίδει την αύξηση του ακαθάριστου δανεισμού κυρίως στις μεγαλύτερες ανάγκες αποπληρωμής δανείων κατά 1,1 δισ. ευρώ που αφορά τους ομίλους ΟΣΕ, ΟΑΣΑ και ΕΑΒ. Ομως, τα συνολικά μεγέθη και οι μέσοι όροι -τουλάχιστον στις ΔΕΚΟ- λένε τη μισή αλήθεια. Για παράδειγμα, ο δανεισμός μία χρονιά μπορεί να μειώνεται όχι επειδή υπήρξε νοικοκύρεμα, αλλά επειδή αυξήθηκαν οι επιχορηγήσεις που προέρχονται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και όχι από τον τακτικό προϋπολογισμό.
kathimerini