Η οριοθέτηση της ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο: η ελληνική ευκαιρία

Η καθιέρωση της έννοιας της ΑΟΖ αποτελεί  τη σύγχρονη θεμελιακή βάση οικονομικής εκμετάλλευσης πόρων, οι οποίοι βρίσκονται πέραν των θαλασσίων συνόρων των σύγχρονων κρατών.  

Η πολιτική της Ελλάδος ,στην κρίσιμη λεκάνη της ΝΑ Μεσογείου, στο πεδίο αυτό δείχνει να αναπτύσσεται αρκετά νωχελικά, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν τόσο τις πραγματικές δυνατότητες άσκησης των ελληνικών δικαιωμάτων, όσο και τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή. Η δυσερμήνευτη ελληνική πολιτική οδηγεί την Τουρκία στην επιδίωξη τετελεσμένων μέσω της εξόδου ερευνητικών σκαφών της τόσο στο βόρειο Αιγαίο, όσο και νοτίως του Καστελόριζου. Η αναγκαιότητα αλλαγής της ελληνικής στάσης δεδομένη.....
Η αναίτια ένδειξη αδυναμίας περιφρούρησης των ελληνικών δικαίων, με διπλωματικά και στρατιωτικά μέσα, οδηγεί σε διολίσθηση της ποιοτικής ικανότητάς μας να περιφρουρήσουμε οικονομικά και γεωπολιτικά κεκτημένα, τα οποία θεμελιώνονται και απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο.

Σύμφωνα με μία εξιδανικευμένη, πλην όμως αρκετά ρεαλιστική, υπόθεση, η Ελλάδα θα μπορούσε να κινηθεί δυναμικά, πλην όμως λογικότατα αν συνυπολογίσουμε το γεγονός πως θα ασκήσει νόμιμα δικαιώματά της, υπογράφοντας συμφωνίες καθορισμού των ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία, την Αίγυπτο και τη Λιβύη, επικυρώνοντας παράλληλα, επιτέλους, την υφιστάμενη συμφωνία με την Αλβανία. Oι χώρες αυτές θα πρέπει να ΄΄συμπαρασυρθούν΄΄ από το ελληνικό ενδιαφέρον και να ωθηθούν σε υπογραφή συμφωνιών από εμάς το γρηγορότερο δυνατόν, καθώς η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι η πρώτη στην περιοχή η οποία επείγεται, πραγματικά, να ΄΄κλειδώσει΄΄ ζωτικά γεωπολιτικά της συμφέροντα. Παράλληλα, σε συντονισμό και με τη στήριξη των Αθηνών, η Κυπριακή Δημοκρατία θα πρέπει να προβεί σε αντίστοιχες ενέργειες με τις όμορες χώρες και κυρίως με το Ισραήλ. Έτσι, η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία θα αποκτήσουν απ΄ ευθείας οικονομικά θαλάσσια σύνορα, κάτι το οποίο θα αυξήσει την οικονομική, στρατιωτική, πολιτική, νομική και ψυχολογική ενότητα των δύο κρατών. Επίσης, η Ελλάδα και η Κύπρος θα επωφεληθούν από τις οικονομικές πτυχές των ανωτέρω κινήσεων καθώς η λεκάνη της ΝΑ Μεσογείου θεωρείται βέβαιο πως περιέχει πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία, εν μέσω οικονομικών δυσχερειών για τον Ελληνισμό, θα πρέπει κάποτε να αξιοποιηθούν. Οι πρόσφατες διαβουλεύσεις Κύπρου-Ισραήλ κατόπιν ανακαλύψεως τεραστίων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ισραηλινή ΑΟΖ, η οποία γειτνιάζει ευθέως με την κυπριακή ΑΟΖ, αποτελεί ενδεδειγμένη εξέλιξη η οποία απαιτεί συνέχεια και συνέπεια. Το ελληνικό και το κυπριακό κράτος πρέπει να επιδείξουν την απαραίτητη σπουδή ώστε ο πλούτος των ελληνοκυπριακών ΑΟΖ να κατοχυρωθεί de facto- ανάθεση εκμετάλλευσης και ερευνών σε διεθνείς εταιρείες- αλλά και de jure- κατοχύρωση ΑΟΖ μέσω κρατικών συμφωνιών-.  Το Ισραήλ, δεν θα πρέπει να μένει αδιάφορο καθώς ο  προτεινόμενος διάδρομος προς Κύπρο-Κρήτη-Αιγαίο-Ηπειρωτική Ελλάδα μπορεί να του παράσχει ένα μη μουσουλμανικό στρατηγικό και οικονομικό βάθος το οποίο του λείπει.

Κυρίως, όμως, η ανωτέρω πολιτική μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα σε ζητήματα υψηλής πολιτικής. Το νομικό τετελεσμένο αυτών των ενεργειών μπορεί να απομονώσει τις τουρκικές αυθαιρεσίες και να καταστήσει την Άγκυρα μοναχικό παραβάτη και αναθεωρητή του Διεθνούς Δικαίου στην περιοχή. Η αραβική και ισραηλινή σύμπραξη θα πρέπει να θεωρούνται πιθανές καθόσον εξυπηρετούνται τα οικονομικά τους συμφέροντα, ενώ η οριοθέτηση των ΑΟΖ θα αποτελέσει ένα σοβαρό πλήγμα στα νεοοθωμανικά πλάνα της Άγκυρα, απέναντι στα οποία ουδείς στερείται καχυποψίας στην περιοχή. Επιπλέον, η συντονισμένη δράση Αθηνών-Λευκωσίας θα αναβαθμίσει το συμμαχικό απόθεμα, το κύρος, την οικονομική δύναμη και τη γεωπολιτική προβολή της Κύπρου, παρέχοντάς της σοβαρά ειρηνικά όπλα έναντι της τουρκικής προκλητικότητας, αλλά και αναβαθμίζοντας τη διαπραγματευτική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας εν όψει κατάθεσης σχεδίων και ιδεών επίλυσης του πολιτικού προβλήματος της Μεγαλονήσου. Η αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων νοτίως του Καστελόριζου δύναται να αποκρουστεί με την έντονη ελληνική διπλωματική κινητικότητα, αλλά και με τη βούληση να επιβληθούν, με τη διάθεση στρατιωτικής περιφρούρησης των κεκτημένων, και να τηρηθούν τα συμπεφωνημένα από όλους τους ΄΄παίκτες΄΄ της περιοχής. Επιπλέον, ο τουρκικός αναθεωρητισμός στο Αιγαίο θα τρωθεί ανεπανόρθωτα καθόσον η ελληνική πλευρά, πέραν των επιχειρημάτων περί Διεθνούς Δικαίου, θα επικαλεστεί το τετελεσμένο status quo στην περιοχή, αναφορικά με την εγκαθίδρυση και πρακτική εφαρμογή του Δικαίου της θάλασσας. Βεβαίως, ο δυναμισμός και η μελετημένη εφαρμογή των κινήσεων αυτών μπορεί να αποτελέσει μια άριστη απόδειξη του γεγονότος πως η Ελλάδα ξεπερνά τις δυσχέρειες της, διεκδικεί έξυπνα και ειρηνικά τα δικαιώματά της και δηλώνει ξεκάθαρα παρούσα στις εξελίξεις της γειτονιάς της, αξιοποιώντας τις άριστες σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο, την αναδυόμενη συμμαχία με το Ισραήλ, τις προσβάσεις της στην ΕΕ, τη ρωσική στήριξη των ελληνοκυπριακών αιτημάτων, αλλά και το γεωπολιτικό πλεονέκτημα της ύπαρξης δύο ελληνικών κρατών στη ΝΑ Μεσόγειο.

Στο ιδιαίτερο συστημικό περιβάλλον της περιοχής η χώρα μας οφείλει να παρουσιάζεται έτοιμη στον αγώνα κατοχύρωσης των συμφερόντων και δικαιωμάτων της. Το να παραπέμπουμε απλές διπλωματικές και πολιτικές κινήσεις όπως η κατοχύρωση της ελληνικής ΑΟΖ στις ελληνικές καλένδες συνιστά άφρονα λογική. Ο τουρκικός αναθεωρητισμός μπορεί, με τις κατάλληλες κινήσεις, να ανασχεθεί, συμπράττοντας με φίλιες δυνάμεις της ευρύτερης περιοχής. Η νομική κατοχύρωση της ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ μπορεί να αποφέρει αρκετά οφέλη και ερείσματα στις δύο χώρες. Απαιτείται πολιτική βούληση, σύμπηξη συμμαχιών και γνώση του γεγονότος πως ο ελληνισμός μπορεί, εάν το επιθυμεί, να επιβάλλει την όποια νόμιμη  συμφωνία και κατάσταση στη ΝΑ Μεσόγειο, αντιπαρατιθέμενος με δυνάμεις στρεβλής αναθεώρησης των ειρηνικών εξελίξεων και κεκτημένων δικαιωμάτων στην περιοχή. Το στρατηγικό διακύβευμα-στόχος είναι πολύ υψηλός, αντίστοιχος με τον στρατηγικό στόχο ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ. Εφόσον οι ως άνωθι προαναφερθείσες επιδιώξεις υλοποιηθούν, οι περιοχές του Αιγαίου και της ΝΑ Μεσογείου θα αποκτήσουν μία θαυμάσια συνέχεια, ικανή να ωθήσει τα ελληνικά συμφέροντα σε τροχιά ειρηνικής εξυπηρέτησης, προς όφελος των δίκαιων της χώρας μας αλλά και της ειρήνης και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.

Αλέξανδρος Λώλης
strategyreport